door Lida Waterlander – organisatieadviseur en trainer omgevingszorg volgens de Brein Omgeving Methodiek bij Omgevingszorg Collectief. Met meer dan 40 jaar ervaring in ouderenzorg en dementiezorg.

Inzichten uit de praktijk
De afgelopen maanden sprak ik met veel zorgverleners. Verzorgenden, verpleegkundigen, activiteitenbegeleiders, teamleiders en ook mantelzorgers. Allemaal mensen die elke dag opnieuw proberen om het leven van mensen met dementie waardevol te maken.
Wat me opvalt? De meeste van hen voelen haarfijn aan dat het anders moet – én anders kán.
Alles is een beleving
In de zorg voor mensen met dementie worden handelingen vaak opgedeeld in categorieën: zorg, activiteiten, medische handelingen, enzovoort. Voor mensen met een goed functionerend brein is dat logisch. Maar voor mensen met dementie werkt dat anders.
Uit het onderzoek van dr. Anneke van der Plaats naar de relatie tussen het brein en prikkels uit de omgeving blijkt dat mensen met dementie geen onderscheid maken tussen deze categorieën. Alles wat zij meemaken – de fysieke omgeving, de handelingen van zorgverleners, de dagstructuur, de omgangsvormen – is voor hen een beleving. Deze belevingen lopen voortdurend in elkaar over en zijn van grote invloed op hun welbevinden.
Een andere manier van denken en doen
Dat vraagt om een fundamenteel andere manier van denken, opleiden en werken.
Zorg, begeleiding en daginvulling zouden beter afgestemd moeten worden op het kwetsbare brein. Dat begint thuis, waar mantelzorgers en professionals samen proberen te zorgen voor wat van waarde is in het leven van de persoon met dementie. Bij een opname in een verpleeghuis zou deze aanpak juist versterkt moeten worden – sámen met de mantelzorger.
De weerbarstige praktijk
Maar in de praktijk is dat vaak niet zo.
Na opname komt iemand terecht in een wereld waar professionele routines en medische doelen centraal staan. Meetbare resultaten, regels en verantwoordingsdruk zijn leidend, terwijl het dagelijks leven vaak niet meer in dienst staat van welzijn. Zinvolle daginvulling en betekenisvolle relaties raken ondergeschikt aan planning en protocollen.
Dat schuurt. Zorgmedewerkers en mantelzorgers herkennen dit en ervaren onmacht. Ze willen het anders, maar zijn vaak nog opgeleid vanuit een medisch en probleemgericht perspectief. Daardoor ontbreekt het aan handvatten om ook het welzijn écht professioneel vorm te geven.
Afstemmen op het kwetsbare brein
Zorg voor mensen met dementie is complex.
Naast lichamelijke aandoeningen speelt er altijd een kwetsbaar brein mee. Dat vraagt om specialistische kennis én om een gezamenlijke visie.
De Brein Omgeving Methodiek biedt hiervoor concrete handvatten. Door een goed BreinOmgeving dagprogramma op te bouwen vanuit omgevingszorg met daarin de therapeutische en overige activiteiten – afgestemd op de prikkelverwerking van mensen met dementie – kunnen stress, onrust en probleemgedrag worden voorkomen. Activiteiten die tóch gedaan moeten worden, kosten dan minder energie en leveren juist méér welzijn op.
Zo verschuift de focus van het lichamelijke, zorg, regelgeving en controle naar waar het echt om gaat in de laatste levensfase, en dat is vooral WELZIJN in het dagelijks leven en betekenis.
Aan de slag met BreinOmgeving dagprogramma
Daarom hebben we de cursus ‘Zinvolle 24-uurs dag- en tijdbesteding volgens de Brein Omgeving Methodiek’ ontwikkeld. Deze geaccrediteerde cursus leert teams hoe zij dit in de praktijk kunnen brengen. Door een team deze training te laten volgen, realiseert u in één klap bevordering in deskundigheid, werkplezier én een mensgerichte zorgcultuur.
🔗 Meer informatie en aanvragen:
https://www.dementie-winkel.nl/tweedaagse-cursus-zinvolle-dagbesteding-besteding-volgens-de-Brein-Omgeving-Methodiek

Sylvia de Koning
Lida Waterlander
Jacqueline Rempt
Ilja Kuipers
Christa Kaal
Carola van Wanrooij
Jeanet Pit Gaal
Frans Hoogeveen
Jos Cuijten
Klara van Zuijdam
Tineke Sleen
Arnout Siegelaar
Jan van de Rakt
Paul Vlaar
Wiebke Göetjes
Email: